این روزها واژه تولید محتوا و محتوا با محتوای الکترونیک مترادف شده است اما باید متوجه این نکته باشیم که تولید محتوای الکترونیک تنها یکی از انواع تولید محتواست و محتوا با ساختارهای متفاوت در زمان‌های مختلف تولید شده است.
در این مقاله به صورت کلی به روند تکاملی انواع تولید محتوا و رسانه‌هایی که در خدمت آن قرار گرفته بودند، از زمان انسان‌های اولیه تا عصر حاضر می‌پردازیم:
1. نقاشی انسان های اولیه بر روی دیوار غارها
در ابتدای خلقت بشر چیزی به عنوان گفتار وجود نداشت. علاوه بر آن زبان هم به مفهوم امروزی آن هنوز اختراع نشده بود. در این زمان انسان‌های اولیه برای انتقال پیام خود از نقاشی بر روی دیوارها استفاده می‌کردند.
این نقش و نگارها با قدمت‌های چندین هزار ساله نه تنها میراث فرهنگی به شمار می‌آیند بلکه با استفاده از تصویرسازی پیام‌هایی را به انسان‌های هم عصر خود و مورخان امروزی منتقل می‌کنند.
با توجه به این موارد می‌توان انسان‌های نخستین را اولین تولیدکنندگان محتوا دانست. در محتوای تولید شده توسط این انسانها تنها ابزار انتقال پیام تصویر بوده است.
2. گفتار و نوشتار، اولین محتوای صوتی و متنی
اختراع و یا به نوعی کشف زبان و به تبع آن گفتار و نوشتار گام بلندی در جهت پیشرفت در تولید محتوا بوده است. در واقع گفتار(محتوای صوتی) و نوشتار(محتوای متنی) بعد از به کارگیری تصویر توسط انسان‌های نخستین، عنوان های بعدی ابزارهای تولید محتوا را به خود اختصاص دادند.
3. عصر چاپ و روزنامه ها، تولد کتاب و روزنامه در تیراژ بالا
562 سال پیش یوهانس گوتنبرگ آلمانی نخستین دستگاه چاپ را در سال 1456 اختراع کرد. این اختراع تحولی عظیم در جهان و در صنعت تولید محتوا به همراه داشت و زمینه تولید محتوای متنی در قالب‌های مختلفی همچون کتاب، روزنامه و … را بیش از پیش فراهم کرد.
4. رادیو؛ صدایی که بود، صدایی که هست
درباره اختراع اولیه رادیو، اختلافات زیادی وجود دارد و عده ای اختراع آن را به گوگلیمو مارکنی 1895 و عده‌ای دیگر به نیکلا تسلا در سال 1893 نسبت می‌دهند. فارغ از این که چه کسی و در چه سالی رادیو را اختراع کرد، رادیو به عنوان دومین ابزار تولید محتوای صوتی بعد از گفتار در قرن 19 میلادی معرفی شد و با فراگیر شدن پایگاه‌های رادیویی در این قرن تولید محتوای شنیداری بیش از هر زمان دیگری رونق گرفت.
5. تلویزیون؛ همکاری مشترک صدا و سیما
ماهواره‌ها و یا تلویزیون‌ها در حال حاضر بخش قابل توجهی از محتوای تصویری دنیای امروز را تولید می کنند. گستردگی شبکه‌های تلویزیونی، و وسعت موضوعات پوشش داده شده در آن‌ها، تلویزیون را به جعبه جادویی و بزرگترین ابزار ارائه محتوا در قرن بیستم تبدیل کرد و همچنان و در قرن 21 نیز به عنوان یکی از بزرگترین ساختارهای ارائه محتوا به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
6. محتوای الکترونیک
گسترش استفاده از وب به عنوان یک ابزار ارتباطی و تعاملی، زمینه ساز شکل گیری عصر جدیدی در صنعت محتوا بود. در این زمان دیگر برای تولید محتوا نیاز به پرداخت هزینه‌های گزاف چاپ، خدمات ماهواره‌ای و رادیویی نبود و در کوتاه ترین زمان و با کمترین هزینه کیلومترها آن طرف‌تر مخاطبان به محتوای تولید شده دست پیدا می‌کردند.
شاید این زمان را بتوان سرآغاز انقلابی عظیم در حوزه محتوا دانست. در مقاله‌های بعدی با انواع تولید محتوای الکترونیک بیشتر آشنا خواهیم شد.
